Kalp kapağı ameliyatı, kalbin odacıkları arasındaki veya kalp odacıkları ile ana damarlar arasındaki kapakların işlev bozukluklarını düzeltmek amacıyla yapılan cerrahi müdahalelerdir. Kalpte dört kapak bulunur: aort, mitral, trikuspid ve pulmoner kapaklar. Bu kapaklar, kanın kalbin pompalama işlevine uygun olarak doğru yönde akmasını sağlar. Oksijen bakımından zengin kan kalbin sol tarafındaki aort ve mitral kapaklar aracılığıyla vücuda gönderilirken, oksijen bakımından fakir kan kalbin sağ tarafındaki trikuspid ve pulmoner kapaklar aracılığıyla akciğerlere gönderilir. Mitral ve trikuspid kapaklar lifletleri "korda" adı verilen kirişlerle odacıkların duvarlarına tutunur. Aort ve pulmoner kapaklar üç yaprakçıklı, mitral ve trikuspid kapaklar ise iki yaprakçıklıdır.

Kalp kapak hastalıkları, dünya genelinde ölümlerin %1-2'sine neden olmaktadır. Son yıllarda yapay kapak teknolojisindeki hızlı gelişmeler sayesinde, kalp kapak ameliyatlarında etkin ve kalıcı cerrahi tedaviler geliştirilmiştir. Kapakların düzgün çalışmaması nedeniyle kanın geçişine engel olan veya geri kaçmasına yol açan patolojiler, belirli bir süre sonra cerrahi müdahale gerektirir. Kapakların çevresindeki anulus dokusunda, kapakçıklarda veya kirişlerde meydana gelen hasarlar kapak hastalıklarına neden olur.

Hastalık, tek bir kapakta meydana gelebileceği gibi birden fazla kapak da aynı anda etkilenmiş olabilir. Bu durumda hastalık çoğunlukla bir kapakta başlar ve ardından kalbin çalışma şekli gereği diğer kapakları da bozar. Kalp kapak bozukluklarının ana sebepleri şunlardır:

Kapak hastalıkları cerrahi duruma geldiklerinde, çoğu kez hem stenoz (darlık) hem de yetmezlik meydana gelmiştir.

Stenoz, kapak lifletlerinin kalınlaştığı, sertleştiği veya birbirine yapıştığı durumlarda kanın yeterli oranda geçişine engel olan bir patolojidir. Aynı anda kordalar da etkilenmiş olabilir. Eğer geçen kan oranı kritik bir seviyenin altına düşerse cerrahi müdahale gereklidir. Yetmezlik ise anulus dokusunda genişleme, lifletlerde deformasyon veya kordaların uzaması nedeniyle kapağın tam kapanamaması ve kanın geriye kaçması durumudur. Geriye kaçan kan oranı kritik bir seviyeyi aştığında cerrahi müdahale gerektirir.

Kapak hastalıklarında belirtiler şunlar olabilir:

Bu belirtilerin birkaçı genellikle aynı anda bulunur. Kalp kapak hastalıklarında belirtilerin belirginleşmesi, cerrahi karar esnasında önem taşır.

Şikayetleri nedeniyle bir kardiyologa başvuran hastalarda ekokardiyografi ve anjiyokardiyografi ile kapak hastalığı tespit edilebilir. Cerrahi müdahale gerektirmeyen kapak hastaları, periyodik ekokardiyografik incelemeler ile izlenebilir. Bazen de başka bir kalp hastalığının araştırılması sırasında tesadüfen kapak hastalığı tanısı konabilir.

Aort kapak cerrahisi, aort kapağı ile ilgilidir. Aort kapağı, kalpten çıkan ana atardamar olan aort ile kalbin sol karıncığı (ventrikül) arasında yer alır. Üç yaprakçıklıdır ve hemen üzerinde kalbi besleyen koroner arterlerin aorttan çıkış delikleri bulunur.

Romatizmal Aort Darlığı: En yaygın aort kapak darlığı sebebidir. Geçirilmiş ve yeterince tedavi edilmemiş boğaz enfeksiyonlarının ardından gelişir. 40 yaşına kadar herhangi bir belirti göstermeyebilir.

Dejeneratif Aort Darlığı: İkinci en yaygın sebeptir. Yaş ilerledikçe bozulan kapak dokusunun üzerine kireçlenme eklenmesiyle meydana gelir. 60'lı yaşlardan itibaren belirgin daralma oluşur.

Kalsifik Konjenital Aort Stenozu: Doğumsal olarak normal olmayan çift yaprakçıklı aort kapak üzerinde, bozulmuş kalsiyum dengesi nedeniyle ciddi kireçlenme sonucu kapağın daralmasıdır.