Kalp krizi geçiren birine anjiyo yapılması gerekir mi?

Kalp krizi (miyokard enfarktüsü) sırasında kalp kasına giden kan akışı aniden kesilir veya ciddi şekilde azalır. Bu genellikle koroner arterlerde (kalbi besleyen damarlar) bir pıhtı (tromboz) nedeniyle oluşan tıkanıklıktan kaynaklanır. Anjiyo olarak bilinen koroner anjiyografi, bu durumda hayat kurtarıcı ve kalp kasının hasar görmesini sınırlayıcı bir müdahale olarak kabul edilir.

Kalp krizi geçiren bir hastada acil koroner anjiyografi ve gerekirse peşinden gelen anjiyoplasti (balon/stent işlemi) yapılması, modern tıbbın en önemli standart tedavilerinden biridir. Bunun temel amaçları şunlardır:

• Tıkanmış veya ciddi daralmış damarı hızla belirlemek.
• Tıkanıklığı bir balon ve/veya stent (tüp şeklinde metal kafes) yerleştirerek açmak ve kan akışını yeniden sağlamak.
• Kalp kasının ölümünü (nekroz) mümkün olduğunca sınırlandırmak.
• Hayatta kalma şansını artırmak ve ileride oluşabilecek komplikasyonları (kalp yetmezliği, ritim bozuklukları vb.) azaltmak.

Hastaneye ulaşıldığında, EKG ve kan testleri (troponin) ile kalp krizi tanısı doğrulanır doğrulanmaz, hasta acil olarak "anjiyo laboratuvarına" alınır. İşlem genellikle kasıktaki veya bilekteki bir atardamardan ince bir kateter (boru) yerleştirilerek yapılır. Bu kateter kalbe kadar ilerletilir ve koroner damarlara özel bir boya (kontrast madde) enjekte edilerek röntgen ile görüntülenir. Tıkanıklık tespit edildiğinde, aynı seansta balon ve stent uygulaması yapılarak damar açılır. Bu işlemin tamamına "primer perkütan koroner girişim (PPCI)" adı verilir.

Hayır, her durumda mutlak değildir ancak büyük çoğunluğunda ilk tercihtir. Karar, kalp krizinin tipine ve hastanın genel durumuna bağlıdır:

• ST Yükselmeli Miyokard Enfarktüsü (STEMI): Bu, en ciddi ve acil kalp krizi tipidir. Burada bir damar tamamen tıkalıdır.Bu hastalarda acil anjiyo ve stent, altın standart tedavidir ve mümkün olan en kısa sürede (tercihen 90 dakika içinde) yapılmalıdır.
• ST Yükselmeli Olmayan Miyokard Enfarktüsü (NSTEMI): Burada damar tam tıkalı olmayabilir ama ciddi darlık vardır. Bu hastalarda risk değerlendirmesi yapılır. Genellikle yüksek riskli hastalaraacil (24 saat içinde), düşük riskli hastalara iseerken dönemde (birkaç gün içinde)anjiyo yapılması önerilir.
• Anjiyo yapılamayacak kadar stabil olmayan veya işlemin riskli olduğu çok az sayıdaki hastada, pıhtıyı eritmek için "trombolitik" (pıhtı eritici) ilaç tedavisi uygulanabilir. Ancak bu yöntem anjiyo kadar etkili değildir ve bazı kanama riskleri taşır.

Kalp krizi geçiren birine, özellikle de STEMI tipinde,acil anjiyo yapılması hayati öneme sahiptir ve dünya çapında kabul görmüş standart bir tedavidir.Bu işlem, tıkanan damarı hızla açarak kalp kasını kurtarmayı, hastanın hayatta kalma şansını artırmayı ve gelecekteki yaşam kalitesini iyileştirmeyi hedefler. Son karar, hastayı değerlendiren kardiyoloji uzmanı tarafından hastanın özel durumuna göre verilir.