Kalp kapaklarında kireçlenme neden olur ve nasıl tedavi edilir?

Kalp kapaklarında kireçlenme, kalp kapaklarının yapısında kalsiyum birikmesi sonucu sertleşmesi ve esnekliğini kaybetmesi durumudur. Bu durum genellikle aort kapağı ve mitral kapakta görülür. Kireçlenme, kapakların tam olarak açılamamasına (darlık) veya kapanamamasına (yetmezlik) yol açarak kalbin işlevini bozabilir.

Kalp kapaklarında kireçlenme çeşitli faktörlere bağlı olarak gelişebilir. Başlıca nedenler şunlardır:

• Yaşlanma: İlerleyen yaşla birlikte kapak dokusunda doğal yıpranma ve kalsiyum birikimi artar.
• Doğuştan Gelen Kapak Anormallikleri: Bazı kişilerde doğuştan gelen biküspid aort kapağı gibi yapısal bozukluklar kireçlenmeye yatkınlık oluşturur.
• Kronik Böbrek Hastalığı: Böbreklerin kalsiyum-fosfor dengesini düzenleyememesi kireçlenmeyi tetikleyebilir.
• Diyabet ve Metabolik Sendrom: Kan şekeri yüksekliği ve metabolik bozukluklar kapak hasarına yol açabilir.
• Hipertansiyon: Yüksek tansiyon, kalp kapaklarına uzun süreli stres bindirerek kireçlenmeyi hızlandırabilir.
• Enflamatuar Hastalıklar: Romatizmal ateş gibi durumlar kapaklarda hasara neden olarak kireçlenmeye zemin hazırlar.
• Ateroskleroz (Damar Sertliği): Damar sertliği ile benzer mekanizmalar kapaklarda kireçlenmeye neden olabilir.
• Genetik Faktörler: Aile öyküsü, bazı bireylerde kireçlenme riskini artırabilir.

Kireçlenme hafif düzeydeyken belirti vermeyebilir, ancak ilerledikçe şu şikayetler ortaya çıkabilir:

• Nefes darlığı, özellikle fiziksel aktivite sırasında
• Göğüs ağrısı veya baskı hissi (anjina)
• Baş dönmesi, bayılma
• Çabuk yorulma
• Düzensiz kalp atışı (aritmi)
• Ayaklarda ve bacaklarda şişlik

Tanı için kardiyolog tarafından değerlendirme yapılır ve şu yöntemler kullanılır:

• Fizik Muayene: Üfürüm gibi anormal kalp sesleri tespit edilebilir.
• Ekokardiyografi: Kapak yapısı, kireçlenmenin derecesi ve kalbin işlevi detaylı şekilde görüntülenir.
• EKG: Kalp ritim bozuklukları değerlendirilir.
• Göğüs Röntgeni: Kalp büyümesi veya akciğerlerde sıvı birikimi incelenir.
• BT veya MR: Daha detaylı görüntüleme gerekirse kullanılabilir.

Tedavi, kireçlenmenin şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna göre planlanır. Tedavi seçenekleri şunlardır:

Kireçlenmeyi geri döndüren bir ilaç bulunmamakla birlikte, semptomları hafifletmek ve komplikasyonları önlemek için kullanılır:

• Diüretikler: Vücuttaki fazla sıvıyı atmak için
• Beta Blokerler veya Kalsiyum Kanal Blokerleri: Kalp hızını kontrol etmek ve göğüs ağrısını azaltmak için
• Antikoagülanlar (Kan Sulandırıcılar): Pıhtı riski varsa kullanılır

İleri derecede kireçlenme ve ciddi kapak bozukluğu durumunda cerrahi müdahale gerekebilir:

• Kapak Tamiri: Mümkünse kireçli dokular temizlenerek kapak onarılır.
• Kapak Değişimi: Kapak tamiri mümkün değilse, hasarlı kapak çıkarılarak yerine mekanik veya biyolojik protez kapak takılır.

Kalp kapaklarında kireçlenme, özellikle yaşlı popülasyonda yaygın görülen bir durumdur. Erken teşhis ve uygun tedavi ile semptomlar kontrol altına alınabilir ve yaşam kalitesi artırılabilir. Tedavi kararı, hastanın özel durumuna göre kardiyolog ve kalp cerrahisi uzmanları tarafından multidisipliner bir yaklaşımla verilmelidir.