Kalp Kapakçığı Romatizması, Kalp romatizması bazı bakteriyel enfeksiyonlardan sonra gelişen ve kalp dokularını tutan sistemik bir hastalıktır. Kalp romatizması; romatizmal ateş, romatizmal kapak hastalığı, romatizmal kalp hastalığı gibi değişik isimlerle de anılır. Aslında bu adlar hastalığın farklı evrelerinin veya oluşturduğu değişik durumların adlarıdır.
Kalp romatizması boğazdaki beta hemolitik strepetokok enfeksiyonun peşinden gelişir. Bu enfeksiyon şiddetli boğaz ağrısı, yüksek ateş, yutma güçlüğü ve genel durum bozukluğu meydana getiren ciddi bir hastalıktır. Genellikle çocukluk ya da genç erişkin yaşlarda görülür.
Beta hemolitik strepetokok enfeksiyonun ardından yaklaşık 10-15 gün sonra kalp tutulumu başlayabilir. Kalp tutulumu ortaya çıktığında bu tabloya romatizmal ateş adı verilir. Romatizmal denmesinin sebebi vücuttaki bazı eklemlerin ve bağ dokusunun da hastalığa eşlik etmesidir. Romatizmal ateş başladığında boğaz enfeksiyonu genellikle düzelmiş ve geçmiş olur.
Kalp kapakçığı romatizması nasıl bir hastalıktır: Romatizmal ateş yüksek ateş ile seyreden; eklemlerde ciddi şişlik ve ağrı sebebiyle hareket etmeyi çok güçleştiren ve bireyi genelde yatağa düşürebilen ağır bir hastalıktır. Romatizmal ateş esnasında gelişen kalp tutulumu genellikle geçicidir. Fakat kalp kapaklarındaki kalınlaşma ve ödem bazı hastalarda ilerleyen yıllarda kapaklarda biçim bozukluğuna ve fonksiyon kaybına neden olabilir.
Bu durumda ilerleyici olabilen romatizmal kapak hastalığı gelişebilir. Kalınlaşan kapak yeterince açılamaz ve gereği gibi kapanamaz; kapakta darlık ya da yetmezlik gelişir. Bu durum da kalp büyümesine ve kalp yetersizliğine neden olur.
Hastalıkta en sık olarak mitral kapağı tutulur. İkinci sıklıkta aort ve mitral kapağın birlikte tutulması görülür. Üçüncü sıklıktaysa aort kapağı tek başına tutulur. Kapak hastalığı, romatizmal ateş hastalığından genellikle yıllar sonra kendini belli eder. Kapaklarda büzüşme ve kalınlaşma olur; kapaklardaki bu bozulma neticesi dokulara kalsiyum iyonları birikir ve çoğunlukla kapaklarda kireçlenmeler de ortaya çıkar. Kalınlaşmış ve formu bozulmuş kapaklar gereği gibi açılıp kapanamazlar ve sonuçta kalp odacıkları arasında kan akımını iyi bir biçimde yönlendiremezler. Kapakların açılmaları kısıtlanmış ise kapak darlığı, kapanma fonksiyonları bozulmuş ise kapak yetmezliği adı verilen hastalıklar gelişir.
Kalp Kapakçığı Romatizması Belirtileri: Romatizmal kapak hastalığının uzun yıllar emaresi olmayabilir. Zamanla nefes darlığı, çabuk yorulma, çarpıntı ve ayaklarda şişlik gibi yakınmalar ile ortaya çıkar.
Kalp Kapakçığı Romatizması Teşhis: İyi bir kalp muayenesi ile kapaktaki darlık ya da yetmezlik saptanabilir. Fakat en iyi ve en kolay metot ekokardiyografi incelemesidir. Ekokardiyografiyle kalbin yapısı, kalp kapakları ve kalp boyutları görüntülenir. Varsa kapakta darlığın ya da yetmezliğin derecesi ölçülür.
Kalp Kapakçığı Romatizması Tedavisi Nasıl Yapılır?
Hastada şikâyet yoksa uzun süre tedavi gerekmeyebilir. Önemli olan kapaktaki darlığın ya da yetmezliğin kalp fonksiyonlarını deforme etmeden önce saptanması ve önlem alınmasıdır. Bu önlemler kapağa ve hastalığın durumuna göre değişebilir. Önceleri ilaç tedavisi yeterli olabilir. Bazı durumlarda kapağın ameliyatla tamir edilmesi ya da protez kapakla değiştirilmesi gerekebilir. Önemli olan, zamanlamada geç kalmamaktır.
